با روش های درمان اضطراب اجتماعی آشنا شوید

اختلال اضطراب اجتماعی که گاهی اوقات با نام فوبیای اجتماعی نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین و در عین حال نادیده‌گرفته‌شده‌ترین اختلالات روانشناختی است که می‌تواند زندگی روزمره افراد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. این مشکل فراتر از یک خجالت ساده است و با ترس شدید و مداوم از مورد قضاوت، تمسخر یا ارزیابی منفی قرار گرفتن توسط دیگران مشخص می‌شود. این ترس می‌تواند باعث شود تا فرد از موقعیت‌های اجتماعی از جمله تحصیل، کار و حتی روابط دوستانه دوری کند و به تدریج خود را منزوی سازد. در این مقاله ما به بررسی دقیق علائم، علل و مهم‌تر از همه، راهکارهای درمانی مؤثر و کاربردی می‌پردازیم تا به شما کمک کنیم بر این ترس غلبه کنید.

اختلال اضطراب اجتماعی چیست و چه تفاوتی با خجالت دارد؟

اختلال اضطراب اجتماعی یک وضعیت روانی جدی است که با ترس شدید و مداوم از موقعیت‌های اجتماعی مشخص می‌شود. این ترس به حدی است که فرد از قرار گرفتن در جمع یا انجام کارهایی در حضور دیگران به شدت واهمه دارد و نگران قضاوت یا تمسخر شدن است.

 این نگرانی می‌تواند به صورت علائم جسمی مانند تپش قلب، تعریق، لرزش یا تنگی نفس نیز ظاهر شود.

خوشبختانه، راهکارهای درمانی مؤثر و متنوعی برای مقابله با اختلال اضطراب اجتماعی وجود دارد. اگر به دنبال کمک تخصصی هستید، می‌توانید با بهترین روانشناس مشهد در تماس باشید.

تفاوت اضطراب اجتماعی و خجالت

در حالی که بسیاری از مردم اختلال اضطراب اجتماعی و خجالت را یکسان می‌دانند، این دو کاملاً متفاوت هستند. خجالت یک ویژگی شخصیتی موقتی است که معمولاً مانع عملکرد روزمره فرد نمی‌شود، در حالی که اضطراب اجتماعی یک اختلال است که زندگی فرد را به طور جدی مختل می‌کند.برای مثال به جدول زیر توجه کنید.

ویژگی	افراد خجالت	افراد دارای اضطراب اجتماعی
دلیل ترس	احساس نا اشنایی و عدم اطمینان به موقعیت جدید	ترس شدید و غیرمنطقی از مورد قضاوت، تمسخر یا تحقیر قرار گرفتن.
احساسات جسمی	ممکن است گاهی صورتتان سرخ شود یا ضربان قلبتان کمی بالا رود.	علائم آزاردهنده مانند تپش قلب شدید، لرزش دست‌ها، تعریق زیاد، حالت تهوع یا حتی حمله پانیک.
تأثیر بر زندگی	معمولاً موقتی است و مانع از انجام کارهای روزمره شما نمی‌شود.	به طور جدی مانع از حضور در محل کار، دانشگاه یا روابط دوستانه می‌شود.
پایداری	یک ویژگی شخصیتی موقت است که با گذشت زمان یا تمرین از بین می‌رود.	یک اختلال روانی پایدار است که بدون درمان، بهبود نمی‌یابد

همان طور که دید تفاوت اختلال اضطراب اجتماعی با خجالت در بعضی امور زندگی کاملا مشخص شده است.

علائم اضطراب اجتماعی از نشانه‌های جسمی تا فکری

شناخت علائم اضطراب اجتماعی اولین قدم برای مدیریت و درمان اضطراب اجتماعی است. این نشانه‌ها ممکن است در موقعیت‌های مختلف اجتماعی و درجات متفاوتی خود را نشان دهند. به طور کلی، علائم این اختلال به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: جسمی، شناختی (فکری) و رفتاری.

علائم جسمی  اضطراب اجتماعی

این علائم، واکنش‌های فیزیکی بدن به ترس و اضطراب هستند و در موقعیت‌های اجتماعی ظاهر می‌شوند:

• تپش قلب و ضربان سریع: قلب شما با سرعت بیشتری شروع به تپیدن می‌کند، گویی در حال آماده شدن برای یک خطر بزرگ است.
• تعریق شدید: کف دست‌ها یا بدن شما به طور غیرعادی عرق می‌کند، حتی اگر هوا خنک باشد.
• قرمزی صورت و لرزش: ممکن است صورتتان سرخ شود یا دست‌ها و صدایتان بلرزد.
• حالت تهوع یا ناراحتی معده: احساس دل‌پیچه یا حالت تهوع در شکم.
• تنگی نفس و احساس خفگی: حس می‌کنید نمی‌توانید نفس عمیق بکشید یا هوا به ریه‌هایتان نمی‌رسد.

علائم شناختی (فکری) اضطراب اجتماعی

این علائم به افکار و نگرانی‌های دائمی فرد مرتبط هستند که اغلب قبل، حین و بعد از یک رویداد اجتماعی رخ می‌دهند:

• ترس از قضاوت شدن: نگرانی مداوم از اینکه دیگران در حال بررسی شما هستند و فکر می‌کنند شما عجیب یا ضعیف هستید.
• نگرانی از انجام اشتباه: ترس از اینکه در جمع کلمات را اشتباه تلفظ کنید یا کاری احمقانه انجام دهید.
• تحلیل بیش از حد: پس از یک تعامل اجتماعی، بارها آن را در ذهن خود مرور می‌کنید و به دنبال اشتباهات خود می‌گردید.
• اعتقاد به اینکه همه متوجه اضطراب شما می‌شوند: فکر می‌کنید همه می‌توانند تپش قلب یا قرمزی صورت شما را ببینند.

علائم رفتاری اضطراب اجتماعی

این علائم، واکنش‌های فرد برای دوری از موقعیت‌های استرس‌زا هستند:

• خودداری از رفتن به مهمانی‌ها، جلسات کاری یا حتی خرید کردن.
• صحبت نکردن یا با صدای آهسته صحبت کردن برای جلب توجه کمتر، از صحبت کردن در جمع خودداری می‌کنید.
• استفاده از الکل یا مواد مخدر: برخی افراد برای کاهش اضطراب در جمع، به این مواد روی می‌آورند.
• عدم توانایی یا تمایل به نگاه کردن به چشم دیگران.

علائم رفتاری این اختلال، مانند دوری از موقعیت‌های اجتماعی، می‌تواند بر روابط فرد با اطرافیانش تأثیر بگذارد، به همین دلیل دریافت بهترین مشاوره خانواده در مشهد نیز می‌تواند مفید باشد.

علت اضطراب اجتماعی چیست؟ ریشه‌یابی ترس

عوامل متعددی در بروز اضطراب اجتماعی نقش دارند و معمولاً نمی‌توان یک علت واحد را برای آن مشخص کرد. این اختلال نتیجه ترکیبی پیچیده از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانشناختی است.

عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی

وراثت:

اگر یکی از اعضای خانواده شما (والدین یا خواهر و برادر) به اضطراب اجتماعی مبتلا باشد، احتمال ابتلای شما نیز ۲ تا ۶ برابر بیشتر است.

عملکرد مغز:

 برخی تحقیقات نشان می‌دهند که بخشی از مغز به نام آمیگدال (که مسئول پاسخ به ترس است) در افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی بیش از حد فعال است. این امر باعث می‌شود آن‌ها نسبت به موقعیت‌های اجتماعی، واکنش ترس شدیدتری نشان دهند.

تجربیات و عوامل محیطی

• تجربیات منفی دوران کودکی: تجربه قلدری، تمسخر، طرد شدن یا تحقیر شدن در دوران کودکی می‌تواند منجر به شکل‌گیری این ترس در بزرگسالی شود.
• سبک تربیتی والدین: والدین بیش از حد محافظه‌کار، منتقد یا کنترل‌گر ممکن است باعث شوند که فرزندانشان در بزرگسالی احساس ناامنی کرده و در موقعیت‌های اجتماعی دچار اضطراب شوند.
• یادگیری مشاهده‌ای: حتی اگر خودتان یک تجربه منفی نداشته‌اید، دیدن اینکه فردی در جمع مورد تمسخر قرار می‌گیرد، می‌تواند در شما ترس مشابهی ایجاد کند.

ویژگی‌های شخصیتی

خلق و خو: افرادی که در کودکی خجالتی، درون‌گرا یا محتاط بوده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به اضطراب اجتماعی در بزرگسالی هستند.

درک این عوامل به ما کمک می‌کند تا ببینیم اضطراب اجتماعی یک مشکل ساده یا یک انتخاب نیست، بلکه نتیجه‌ای از عوامل ریشه‌ای و پیچیده است که نیاز به درمان اضطراب اجتماعی تخصصی دارد.

راهکارهای مؤثر برای درمان اضطراب اجتماعی

خبر خوب این است که اختلال اضطراب اجتماعی کاملاً قابل درمان است. با استفاده از رویکردهای درمانی مناسب، می‌توانید کنترل زندگی خود را به دست گرفته و بر ترس خود غلبه کنید. درمان اضطراب اجتماعی شامل ترکیبی از روش‌های روانشناختی، دارویی و تکنیک‌های خودیاری است.

درمان‌های روانشناختی

این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا الگوهای فکری و رفتاری خود را تغییر دهید.

درمان شناختی رفتاری (CBT) برای اضطراب اجتماعی

این روش یکی از موثرترین راهکارها برای درمان اضطراب اجتماعی است. در CBT، شما یاد می‌گیرید که چگونه افکار منفی و غیرمنطقی خود را شناسایی کنید و آن‌ها را با افکار واقع‌بینانه و مثبت جایگزین کنید. این کار به تدریج ترس شما را کاهش می‌دهد. درمان این اختلال از طریق راهکارهای درمانی فردی مانند بهترین مشاوره فردی در مشهد یا گروه‌درمانی امکان‌پذیر است.

مواجهه درمانی

در این روش، شما به تدریج و در محیطی امن و کنترل‌شده، با موقعیت‌هایی که از آن‌ها می‌ترسید روبرو می‌شوید. این کار باعث می‌شود به مرور زمان حساسیت شما به آن موقعیت‌ها کاهش یابد و ترس‌تان از بین برود.

دارودرمانی

در برخی موارد، پزشک ممکن است برای مدیریت علائم شدید، داروها را تجویز کند.

• داروهای ضد افسردگی (SSRIs): این داروها با تنظیم سطح سروتونین در مغز، به کاهش علائم اضطراب کمک می‌کنند.
• داروهای ضد اضطراب: این داروها معمولاً برای کنترل علائم حاد اضطراب در موقعیت‌های خاص به صورت کوتاه‌مدت استفاده می‌شوند.

توجه: مصرف هرگونه دارو باید با تجویز و تحت نظارت پزشک متخصص باشد.

راهکارهای خودیاری و درمان خانگی اضطراب اجتماعی

شما می‌توانید با تمرین‌های ساده، به درمان خانگی اضطراب اجتماعی خود کمک کنید.

تمرینات تنفسی و مدیتیشن:

 انجام تمرینات تنفس عمیق می‌تواند به آرام کردن سیستم عصبی شما در موقعیت‌های استرس‌زا کمک کند.

ورزش منظم:

 فعالیت بدنی منظم باعث کاهش هورمون‌های استرس می‌شود و در افزایش حال خوب شما نقش مهمی دارد.

پذیرش خود:

به جای جنگیدن با اضطراب خود، سعی کنید آن را به عنوان یک حس موقتی بپذیرید. این کار به مرور زمان شدت آن را کاهش می‌دهد.

کاهش مصرف کافئین:

کافئین می‌تواند علائم اضطراب را تشدید کند.پس از ان کمتر استفاده کنید

تمرین راه های غلبه بر ترس از قضاوت:

به صورت آگاهانه، با قدم‌های کوچک در موقعیت‌های اجتماعی قرار بگیرید. برای مثال، از یک فروشنده سؤال ساده بپرسید یا در یک جمع کوچک نظر خود را بیان کنید.

ترکیب این رویکردها می‌تواند نتایج شگفت‌انگیزی در درمان اضطراب اجتماعی داشته باشد. فراموش نکنید که مشاوره با یک متخصص، گام اول و مهم‌ترین گام در این مسیر است.

اضطراب اجتماعی در کودکان

در برخی موارد، ریشه اضطراب اجتماعی می‌تواند در دوران کودکی شکل بگیرد و برای تشخیص و درمان آن، مراجعه به بهترین روانشناس کودک در مشهد ضروری است.

این مشکل معمولاً با خجالتی بودن یا کناره‌گیری ساده اشتباه گرفته می‌شود، اما در واقع یک اختلال جدی است که بر زندگی تحصیلی، روابط دوستانه و اعتماد به نفس کودک تأثیر منفی می‌گذارد.

علائم اضطراب اجتماعی در کودکان

نشانه‌های این اختلال در کودکان ممکن است کمی متفاوت از بزرگسالان باشد:

علائم رفتاری:

• اجتناب شدید از شرکت در فعالیت‌های گروهی یا بازی با همسالان.
• چسبیدن به والدین یا مراقبان در موقعیت‌های اجتماعی.
• گریه کردن یا قشقرق به راه انداختن هنگام مواجهه با یک موقعیت اجتماعی.
• عدم تمایل به صحبت کردن یا صحبت با صدای بسیار آهسته در جمع (سکوت انتخابی).
• داشتن تعداد بسیار کمی دوست یا تنها بازی کردن.

علائم جسمی:

• سردرد یا دل‌درد مداوم (بویژه قبل از رفتن به مدرسه یا مهمانی).
• لرزش، تعریق یا قرمز شدن صورت در موقعیت‌های استرس‌زا.
• حالت تهوع یا ناراحتی معده.
• درمان اضطراب اجتماعی در کودکان

خبر خوب این است که کودکان به دلیل انعطاف‌پذیری ذهنی بالا، به درمان اضطراب اجتماعی بسیار خوب پاسخ می‌دهند. درمان معمولاً شامل رویکردهای زیر است:

درمان شناختی رفتاری (CBT) کودک‌محور

 این روش درمانی به کودکان کمک می‌کند تا افکار ترسناک خود را شناسایی کنند و یاد بگیرند که چگونه به جای ترسیدن، با آن‌ها روبرو شوند.

بازی‌درمانی:

 در این روش، متخصص از طریق بازی به کودک کمک می‌کند تا احساسات خود را ابراز کرده و مهارت‌های اجتماعی را تمرین کند.

آموزش توسط  والدین:

والدین در این فرآیند نقش بسیار مهمی دارند. آموزش تکنیک‌های حمایتی، تشویق کودک به رفتارهای اجتماعی و عدم تشویق به اجتناب، از جمله این آموزش‌هاست.

توجه به این علائم و اقدام به موقع برای مشاوره برای اضطراب اجتماعی در کودکان، می‌تواند از مشکلات جدی‌تر در دوران نوجوانی و بزرگسالی پیشگیری کند. اگر فکر می‌کنید کودک شما دچار این مشکل است، هرچه سریع‌تر با یک متخصص مشورت کنید.

در برخی موارد، ریشه اضطراب اجتماعی می‌تواند در دوران کودکی شکل بگیرد و برای تشخیص و درمان آن، مراجعه به بهترین روانشناس کودک در مشهد ضروری است.

جمع بندی

اختلال اضطراب اجتماعی یک مشکل جدی و طاقت‌فرساست، اما نه یک چالش غیرقابل حل. با درک علائم، شناخت علل و به کارگیری راهکارهای درمانی، می‌توانید قدم‌های بزرگی برای بهبود کیفیت زندگی خود بردارید. مهم‌ترین قدم، پذیرش این است که نیاز به کمک دارید و ترس از قضاوت نباید مانع از این شود که زندگی شاد و پویایی داشته باشید.

اگر در مشهد زندگی می‌کنید و به دنبال مشاوره برای اضطراب اجتماعی هستید، می‌توانید با متخصصان ما در مشهد مشاور تماس بگیرید. ما با ارائه راهکارهای تخصصی و درمانی به شما کمک می‌کنیم تا با اعتماد به نفس در جمع حاضر شوید و از فرصت‌های اجتماعی لذت ببرید.