خانواده درمانی یا مشاوره خانواده شکلی از گروه درمانی است که به رفتارهای همه اعضای خانواده و نحوه تأثیرگذاری آنها نه تنها بر اعضای خانواده بلکه بر روابط بین اعضای خانواده و کل خانواده می پردازد. جلسات درمانی معمولاً بین زمان صرف شده برای درمان فردی، زمان صرف شده برای زوج درمانی و خانواده درمانی تقسیم می شود.
طیف وسیعی از مشکلات رفتاری و روانشناختی که توسط مشاوره خانواده به آنها پرداخته می شود شامل تعارض زناشویی و زوجین، تعارض والدین و فرزند، سوء مصرف الکل یا مواد مخدر، غم و اندوه، پریشانی، اختلالات خوردن، مشکلات رفتاری کودکان و مسائل مربوط به مراقبت از سالمندان، مانند مقابله با مشکلات است. وضعیت پزشکی موجود والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ مانند آلزایمر یا زوال عقل. مشاور خانواده همچنین با سایر مسائل مربوط به سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب یا آسیب هایی که یکی از اعضای خانواده تجربه کرده و تأثیر این مسائل بر خانواده کار می کند.
1. خانواده درمانی یک درمان «کوتاه» است.
خانواده درمانی معمولاً بیش از 8-12 جلسه طول نمی کشد که شامل جلسات فردی و گروهی می شود. خانواده درمانی زمان زیادی طول نمی کشد و معمولاً درمانی “کوتاه” است.
2. خانواده درمانگران به صورت گروهی با والدین همکاری می کنند.
یکی از تصورات غلط رایج در مورد خانواده درمانی این است که درمانگر تمایل دارد والدین را برای مشکلات فرزندشان مقصر بداند. در عوض، خانواده درمانی حول مفهوم “پیوستن” متمرکز است، جایی که درمانگر به تک تک اعضای خانواده احترام می گذارد و با دقت به آنها گوش می دهد. درمانگر ممکن است از والدین بخواهد که تغییرات خاصی در سبک فرزندپروری خود ایجاد کنند، مانند ثابت بودن قوانین، بحث نکردن در مقابل کودک و غیره.
3. خانواده درمانی شامل جلسات مشاوره فردی، گروهی و زوجی است
اکثر مردم فکر می کنند که خانواده درمانی به معنای حضور تمام اعضای خانواده برای هر جلسه در اتاق است، اما اینطور نیست. جلسات خاصی وجود دارد که تمام اعضای خانواده در آن حضور دارند، اما برای اکثر جلسات این کار ضروری نیست. درمانگر خانواده ممکن است ترجیح دهد عمدتاً با والدین یا خواهر و برادرها کار کند یا حتی جلسات فردی را با نوجوانی که مشکل دارد برنامه ریزی کند – این کار بر اساس مورد به مورد انجام می شود.
4. خانواده درمانی مؤثر است زیرا از قدرت خانواده برای درمان خود استفاده می کند.
یک خانواده درمانگر با این تصور کار می کند که هر فرد فقط یک فرد نیست، بلکه بخشی از گروه های اجتماعی یا سیستم های اجتماعی متعدد است. رفتار کودک تحت تأثیر افراد گروه‌های اجتماعی او قرار می‌گیرد: والدین و خواهر و برادر، معلمان و دوستان. درمانگر خانواده بر شناسایی حوزه‌های مشکل اصلی تمرکز می‌کند و سپس عمداً تغییری در سیستم ایجاد می‌کند تا سریع‌ترین تغییر را در رفتار و روابط ایجاد کند. در داخل خانواده با ایجاد تغییرات هدفمند دقیق در زمینه اجتماعی، خانواده درمانگر می تواند در حل احساسات یا رفتار مشکل عضو خانواده بسیار موثر باشد.
مشاوره خانواده: انتظار چه چیزی را داشته باشیم ؟!
خانواده درمانی معمولاً یک درمان کوتاه مدت است که شامل جلسات متمرکز بر راه حل است. اگرچه “درمان مختصر” است، اما بسته به ماهیت و شدت مشکلات موجود، ممکن است به جلسات بیشتری نیاز باشد. در مشاوره زوجین، درمانگر با ملاقات با زوجین شروع می کند و سپس مدتی را با هر فرد می گذراند. در خانواده
با ملاقات با کل خانواده شروع کنید و سپس به طور جداگانه با والدین یا تک تک اعضای خانواده ملاقات کنید. دو جلسه اول عموماً برای جمع‌آوری اطلاعات است، بنابراین درمانگر می‌تواند درباره مشکلاتی که آنها را به سمت درمان کشانده است، اطلاعات بیشتری کسب کند، افکار، نظرات و مسائل همه افراد درگیر را دریافت کند و پویایی خانواده را مشاهده کند.
فرد باید درک روشنی از نقش و شایستگی خانواده درمانگر، اهداف درمان، و وجود قوانین و حد و مرزهایی که در طول دوره باید رعایت شود داشته باشد .
جلسات مشاوره، مانند اینکه چه کسی باید در چه جلساتی شرکت کند و اینکه آیا محرمانه بودن اطلاعات به اشتراک گذاشته شده بین اعضای خانواده و درمانگر باید حفظ شود. با گذشت زمان، اهداف فردی و نقش‌ها و رفتارهای خانوادگی که به تعارضات کمک می‌کنند، آشکارتر می‌شوند، زیرا درمانگر چالش‌های خاص را شناسایی می‌کند و اعضای خانواده به طور مشترک راه‌هایی را برای حل و فصل فعالانه مسائل بررسی می‌کنند. وقتی صحبت از خانواده درمانی به میان می آید، مهم است که با فردی کار کنید که همه اعضای خانواده بتوانند به آن اعتماد داشته باشند و در کار در یک محیط مشاوره احساس راحتی کنند.